*Bài viết được biên dịch bởi đội ngũ thực tập sinh công ty dịch thuật Master
Kỹ thuật dịch tài liệu y khoa
Hầu hết các lĩnh vực chuyên môn đều cần đến dịch thuật, kể cả ngành y cũng vậy. Trong bài báo này chúng tôi sẽ trình bày về các loại tài liệu y – dược mà bạn có thể dịch nếu làm biên dịch viên cũng như một vài lời khuyên hữu ích khác.
TÀI LIỆU VỀ THỬ NGHIỆM LÂM SÀNG
Tất cả các công ty dược đều tiến hành thử nghiệm lâm sàng để đảm bảo rằng thuốc của họ an toàn và có thể lưu hành. Hiển nhiên hầu hết các loại thuốc được bán rộng rãi trên toàn cầu, do đó các thử nghiệm sẽ được tiến hành ở nhiều quốc gia với các ngôn ngữ khác nhau. Loại tài liệu phổ biến nhất về thử nghiệm lâm sàng là các đề cương thử nghiệm lâm sàng, đề cương thông tin cho nghiên cứu viên, mẫu giấy đồng thuận tham gia thử nghiệm, báo cáo tác dụng có hại và biến cố bất lợi của thuốc, thông tin liên lạc giữa các trung tâm nghiên cứu chính với các trung tâm nghiên cứu khác, và các tài liệu pháp lý giữa các công ty dược với trung tâm nghiên cứu. Không cần nói thì bạn cũng biết đây là công việc khó khăn cho các biên dịch viên, vì chỉ cần một lỗi duy nhất thôi cũng thực sự gây nguy hại đến tính mạng con người. Đây là lý do tại sao một biên dịch viên về y dược phải thật chú ý đến từng chi tiết và có kỹ năng bao quát tuyệt vời. Họ phải được thông báo về các vấn đề pháp lý và thuật ngữ chuyên ngành vô cùng phức tạp và đầy thử thách, đặc biệt là về các thử nghiệm lâm sàng.
TÀI LIỆU MANG TÍNH HỌC THUẬT
Ở đây chúng ta đang nói về các bài báo khoa học, sách y học, bảng tóm tắt, các đề cương, v.v. Trong trường hợp này, biên dịch viên phải chuẩn bị sẵn sàng để tìm hiểu thuật ngữ mới và hiểu đúng nghĩa của chúng. Ngoài ra, cũng phải biết về định dạng tiêu chuẩn và văn phong đặc biệt của tạp chí khoa học. Người dịch phải dày dạn kinh nghiệm trong lĩnh vực y dược để giữ được nguyên vẹn ý nghĩa của bản gốc. Hầu hết các tài liệu mang tính học thuật đều được dịch sang tiếng Anh giống như phần lớn các tạp chí quốc tế nổi tiếng.
WEBSITE Y KHOA VÀ TỜ THÔNG TIN BỆNH NHÂN
Bản dịch phải được dịch bằng ngôn ngữ sao cho người xem dễ hiểu vì nói chung, các trang mạng không quá chuyên môn hóa và chỉ nhằm mục đích là thu hút nhiều người xem. Nhìn vào thì thấy khá là dễ nhưng để áp dụng giọng văn gần gũi, đồng thời có tính thuyết phục và đáng tin cậy vào được bản dịch là một việc rất khó. Các thuật ngữ phải được sử dụng phù hợp với tiêu chuẩn ngành. Đối với tờ thông tin bệnh nhân thì quan trọng là chúng được dịch bằng ngôn ngữ dễ hiểu và đáng tin cậy để có thể hướng dẫn và trấn an người đọc. Một mẹo hay cho biên dịch viên trong tình huống này là học cách thay đổi ngôn ngữ của tờ thông tin để phù hợp với tất cả mọi người mà vẫn không thiếu tính chuyên nghiệp.
BẰNG SÁNG CHẾ
Do không có luật thống nhất về bằng sáng chế trên toàn cầu nên chủ sở hữu phải nộp bằng sáng chế ở các nước khác nhau. Mà như vậy thì hiển nhiên là phải cần đến biên dịch viên.
Để dịch được bằng sáng chế, biên dịch viên phải có kiến thức rộng về hóa sinh và các thuật ngữ liên quan đến thiết bị y tế. Ngoài ra, việc hiểu rõ pháp luật cũng rất quan trọng. Dịch bằng sáng chế đòi hỏi một số kiến thức về thiết bị y tế, hóa sinh (bởi vì hầu hết các sáng chế có liên quan đến lĩnh vực y tế không phải là thiết bị thì cũng là hóa chất) và cả luật pháp. Đây thường là những văn bản pháp hợp pháp theo tiêu chuẩn rất cao, vì vậy chuyên nghiệp là điều cần thiết, bởi vì bằng sáng chế có thể bị từ chối nếu văn phong không đáp ứng được các tiêu chuẩn theo yêu cầu. Tìm hiểu nhiều phát minh y tế có ích trong việc xây dựng vốn từ chuyên ngành giúp cho việc chuyển ngữ dễ dàng hơn.
NGHIÊN CỨU THỊ TRƯỜNG
Công ty y dược hoạt động trên toàn thế giới, vì vậy nghiên cứu thị trường là điều cần thiết để họ thiết lập vị thế và thông tin khách hàng. Biên dịch viên sẽ có những trải nghiệm thú vị khi phiên dịch cho các cuộc phỏng vấn khác nhau hoặc dịch thông tin hướng dẫn phỏng vấn, hồ sơ thông tin sản phẩm, nghiên cứu bảng câu hỏi và các số liệu thống kê khác. Đây là loại hình dịch không đòi hỏi kiến thức sâu rộng về lĩnh vực y học, cũng không cần nghiên cứu chuyên sâu, vì vậy chúng ta có thể coi đây là một công việc khá dễ dàng so với các nhiệm vụ khác mà chúng tôi đã đề cập ở trên.
Ngoài tất cả các kỹ năng và năng lực cần phải có ra thì phiên dịch viên ngành y dược cũng nên bổ sung một số điều dưới đây để có thể giúp hoàn thành công việc với chất lượng cao:
• Nghiên cứu chủ đề và cố gắng hiểu càng sâu càng tốt trước khi bắt đầu dịch. Bạn nên cố gắng tìm các bản tóm tắt dễ hiểu có giải thích về chủ đề cần dịch thì lúc bạn dịch sẽ dễ dàng hơn nhiều ngay cả khi bạn tốn nhiều thời gian hơn.
• Sử dụng các bảng thuật ngữ và từ điển có chất lượng cao, thậm chí bạn có thể tạo ra một bảng từ vựng riêng để sau này dùng. Ví dụ, bạn có thể đọc tạp chí y khoa hoặc sách hướng dẫn và cố gắng lưu ý các từ bạn không hiểu.
• Cố gắng tập trung vào chủ đề mà bạn quan tâm. Ví dụ, nếu bạn có người thân hoặc bạn bè gặp phải một tình trạng bệnh lý cụ thể thì chủ đề sẽ có một ý nghĩa khác biệt. Đọc những gì mà bạn thích và cách này sẽ giúp bạn chuyên sâu về một điều gì đó. Nếu có ai đó thân thuộc với bạn nhưng lại bị bệnh tim thì chủ đề tim mạch chính là một lựa chọn thú vị và hữu ích.
Tóm lại, làm biên dịch viên thì phải tin tưởng vào kiến thức của mình, phải đọc nhiều, nghiên cứu nhiều về tất cả các khía cạnh của ngành y dược. Nếu không làm được những điều này thì sẽ chẳng bao giờ trở thành một biên dịch viên chuyên nghiệp thực thụ.
